Националниот известувач во Македонија е воспоставен по предлог на Националната комисија во 2009 година. Тогашната функција на Национален известувач ја обавуваше именувано лице од редовите на Министерството за внатрешни работи.
Согласно препораките на Експертската група за трговијата со луѓе ГРЕТА, наведени во извештајот од 2017г како и насоките дадени во извештајот од 2017-2018г за напредокот на РМ од страна на Стеј Департментот на САД, Националната комисија ја отпочна постапката за воспоставување Национален Известувач, како de jure независна позиција со мандат за мониторинг на активностите за борба против трговија со луѓе и илегална миграција во Република Македонија.
Оддтука, Владата на РМ (бр.45-278/1 од 22.01.2019г) донесе одлука за измена на систематизацијата во рамките на Народниот правобранител и воспоставен нов Оддел, Народен правобранител – Национален известувач за трговија со луѓе и илегална миграција. Владата на Македонија со Одлука донесена на 1 декември 2019 година за национален известувач именува претставник од Канцеларијата на народниот правобранител на РСМ.
Според својот мандат, националниот известувач е одговорен да врши: надгледување на севкупните активности за борба против трговијата со луѓе, собирање и анализа на податоци од релевантни партнери, следење и оценување на спроведувањето на Националниот акциски план, носење заклучоци и давање препораки за подобрување и усовршување на борбата против трговијата со луѓе во однос на спроведувањето закони, политики за подобар институционален одговор и препораки за ревизија на стратегиските цели и изработка на годишен извештај.
